Waar lijken autisten en narcisten op elkaar?
Bij beide kan het contact stroef verlopen. Gesprekken kunnen eenzijdig worden (door specialisatie of de drang om te domineren), empathie lijkt soms afwezig, kritiek komt hard binnen en emoties of gezichtsuitdrukkingen voelen “vlak”. In relaties kan dat kil of afstandelijk overkomen.
Waar zit het echte onderscheid? Intentie.
Dat is de sleutel.
- Autisme is aangeboren (neurobiologisch). Iemand wil meestal echt verbinden, maar kan sociale signalen minder goed lezen of uiten. De behoefte aan structuur is vooral om zichzelf te reguleren. Emoties worden vaak wel gevoeld, maar minder zichtbaar getoond. Er is doorgaans bereidheid tot zelfreflectie en groei—zij het in eigen tempo.
- Verborgen narcisme is een patroon waarin controle over de ander centraal staat. Denk aan love bombing, het gesprek steeds terugsturen naar het eigen “specialisme”, en emoties inzetten (desnoods krokodillentranen) om te beïnvloeden. Bij “nee” volgt vaak narcistische woede of onderhuidse spelletjes. Empathie kan worden nagedaan (cognitief), maar niet geleefd. Het draait om bevestiging van een superieur zelfbeeld en het ontvangen van narcistische voeding (aandacht, geld, status, zorg).
Hoe merk je het verschil tussen autisme en narcisme in een relatie?
Met iemand op het autistisch spectrum kun je—met begrip, duidelijke grenzen en soms begeleiding—vaak bouwen aan verbinding. Bij verborgen narcisme word jij al snel een middel in iemands verhaal; jouw grenzen worden getest en verlegd. Waar de één onhandig maar oprecht is, speelt de ander.
Ik deel in de video 10 duidelijke raakvlakken en 10 verschillen, met voorbeelden uit mijn praktijk en leven. Niet als klinisch expert, wel als ervaringsdeskundige. Vul me vooral aan in de comments—samen maken we dit wijzer (en milder).
Ben je hier zelf in verstrikt geraakt? In mijn nieuwe boek Als liefde pijn doet (over loskomen van codependency en liefdesverslaving) ga ik hier nóg dieper op in—met praktische handvatten om je grenzen te voelen en te bewaken.
👉 Bekijk nu de volledige video of beluister de aflevering op Spotify en laat me weten wat jij herkent. Als dit je helpt: like, deel en reageer—dan weet ik wat jou verder brengt.
Veelgestelde vragen (FAQ)
1. Hoe weet ik of ik met een autist of met een verborgen narcist te maken heb?
Het verschil zit vooral in de intentie. Iemand met autisme wil vaak écht verbinden, maar kan sociale signalen minder goed lezen. Een verborgen narcist wil vooral controleren en manipuleren.
2. Lijken autisme en verborgen narcisme op elkaar?
Ja, er zijn overeenkomsten: moeite met empathie tonen, stroef sociaal contact, en soms eenzijdige gesprekken. Maar de oorzaak en intentie verschillen wezenlijk.
3. Kun je autisme en narcisme tegelijk hebben?
Ja, dat kan. Sommige mensen hebben zowel autistische trekken als een narcistische imprint. Dat maakt het extra ingewikkeld.
4. Kun je een relatie hebben met iemand met autisme?
Absoluut. Het vraagt wel geduld, duidelijke communicatie en grenzen. De intentie om te verbinden is meestal aanwezig.
5. Is een relatie met een narcist ook mogelijk?
Met een narcist word je vaak een middel voor hun eigen behoefte aan bevestiging of controle. Zolang je eigen grenzen niet stevig staan, is het meestal destructief
6. Is autisme aangeboren en narcisme aangeleerd?
Autisme is neurobiologisch en aangeboren. Narcisme is meestal ontstaan door opvoeding, trauma of omgeving, al is de wetenschap er nog niet 100% uit.
7. Hoe reageert iemand met autisme op kritiek?
Vaak onzeker of overprikkeld, omdat kritiek een gevoel van verlies van controle geeft. Bij narcisme komt eerder een vechtrespons of woede.
8. Kunnen mensen met narcisme veranderen?
Alleen als ze echt alles dreigen kwijt te raken (partner, status, geld). Vaak is dat een vorm van manipulatie. Bij autisme zit er meestal wél bereidheid tot zelfreflectie.
