Relaties kunnen ingewikkeld zijn, maar wanneer je partner de borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) heeft, kunnen de emoties en gedragingen intens zijn. Borderline is een stoornis die vaak voortkomt uit trauma’s in de jeugd en die diepe sporen nalaat in hoe iemand zich emotioneel uit, vooral in relaties. In deze blog probeer ik je duidelijk te maken wat borderline is en de dynamiek die ontstaat wanneer je met een partner leeft die deze stoornis heeft. We gaan dieper in op de rol van codependency, de impact van verlatingsangst en de complexe interacties die tot de “vuurwerk”-relaties kunnen leiden.
Wat is Borderline persoonlijkheidsstoornis?
Borderline persoonlijkheidsstoornis is een psychische aandoening die gekarakteriseerd wordt door intense en onvoorspelbare emoties, impulsief gedrag en een verstoord zelfbeeld. Mensen met borderline hebben vaak moeite met het reguleren van hun emoties, wat hen vatbaar maakt voor woede-uitbarstingen, diepe angst om verlaten te worden en intense relaties die soms omslaan van euforie naar conflict.
Kenmerken van Borderline
De symptomen van borderline kunnen per persoon verschillen, maar enkele gemeenschappelijke kenmerken zijn:
- Intense en onvoorspelbare emoties: Dit kan variëren van enorme vreugde tot diepe wanhoop.
- Verlatingsangst: Mensen met BPS hebben vaak een onrealistische angst om verlaten te worden, zelfs in gezonde relaties.
- Instabiele relaties: Relaties met mensen met borderline kunnen intense pieken en diepe dalen ervaren, waarbij de partner als “alles” of “niets” wordt gezien.
- Slecht zelfbeeld: Mensen met borderline hebben vaak moeite om zichzelf te begrijpen, wat kan leiden tot identiteitsproblemen.
- Impulsief gedrag: Dit kan zich uiten in impulsieve beslissingen, bijvoorbeeld in geld uitgeven, eetstoornissen of zelfs risicovol gedrag.
Wat je voelt in een relatie met borderline
Het kan moeilijk zijn om je weg te vinden in een relatie met iemand die borderline heeft. De emotionele intensiteit van de relatie kan aanvoelen als een rollercoaster – moment van diepe verbinding en liefde, gevolgd door plotselinge conflicten of afwijzing. Je kunt je vaak gevangen voelen in de dynamiek, als je partner je emotioneel nodig heeft om zich veilig en gereguleerd te voelen, maar tegelijkertijd ook uit het niets boos kan worden.
Het artikel gaat hieronder verder.
Bekijk je liever de YouTube video?
Of luisteren via Spotify?
De dynamiek van Codependency en Borderline
In relaties waarin één persoon de kenmerken van borderline heeft, komt vaak de dynamiek van codependency naar voren. Codependency is een patroon waarbij iemand zijn of haar eigen behoeften opzij zet om de ander te pleasen of te redden. Het gaat vaak gepaard met een constante behoefte om goedkeuring te krijgen van de partner, vaak uit angst om verlaten te worden.
Wat is Codependency?
Codependency is het gedrag waarin een persoon in een relatie zijn of haar eigen emotionele behoeften opoffert om de ander te helpen. Deze mensen stellen vaak de behoeften van hun partner boven die van zichzelf. In relaties met borderline kan dit patroon intensief worden, omdat de codependent voelt dat ze de partner moeten reguleren om de relatie in stand te houden.
Het probleem is dat het langdurig in een codependente rol staan schadelijk is voor beide partijen. De codependent wordt uitputtend door constant te zorgen voor de emotionele behoeften van de ander, terwijl de persoon met borderline mogelijk juist meer afstand gaat nemen als de partner te veel controle probeert uit te oefenen.
De favoriete persoon in Borderline relaties
Een belangrijk element in veel borderline-relaties is de zogenaamde favoriete persoon. Dit is iemand bij wie een persoon met borderline veiligheid en stabiliteit zoekt, meestal in een onrealistische mate. De favoriet wordt gezien als degene die de emoties van de persoon met borderline kan reguleren. De rol van de favoriete persoon kan enorm zwaar zijn, omdat het vaak betekent dat je constant op je hoede moet zijn, bang om de ander te verliezen of te teleurstellen.
Wanneer de favoriete persoon zich terugtrekt of als de relatie niet helemaal voldoet aan de verwachtingen van de persoon met borderline, kan dit leiden tot een explosieve reactie – de beroemde borderline-rage. Het constant “op eieren lopen” is een manier waarop veel mensen in een relatie met iemand met borderline zich voelen.
Vuurwerk en kwetsbaarheid
Er is iets onmiskenbaar aantrekkelijks aan de intense emoties die vaak gepaard gaan met een relatie met iemand die borderline heeft. Ze zijn vaak charmant, levendig, en kunnen intens emotioneel aanwezig zijn. Dit wordt vaak ervaren als “vuurwerk” – het is opwindend, maar ook uitputtend.
De intensiteit van de relatie kan verleidelijk zijn, maar het kan ook destructief worden wanneer het niet goed wordt beheerd. De constante balans tussen nabijheid en afstand, liefde en woede, kan leiden tot emotionele uitputting voor de partner van degene met borderline.
De valkuil van hulpbehoevendheid
Als je partner met borderline is, kan het zijn dat je jezelf in de rol van “helper” of “redder” gaat bevinden. Dit kan deels een reactie zijn op de angst om verlaten te worden of om het gevoel te hebben dat je partner je nodig heeft. Deze dynamiek kan echter leiden tot een ongezonde afhankelijkheid, waarbij je je eigen grenzen en behoeften niet meer serieus neemt.
Bindingsangst en de Lennis Cart bindingsangst patroon
In een relatie met iemand met borderline speelt bindingsangst vaak een belangrijke rol. Dit is het patroon van angst om te hechten of zich emotioneel te verbinden, en kan het gevolg zijn van eerdere ervaringen met afwijzing of verlies. Bindingsangst zorgt ervoor dat iemand zich tegelijkertijd aangetrokken voelt tot een relatie, maar tegelijkertijd zichzelf op afstand houdt uit angst om gekwetst of verlaten te worden.
Het Lennis Cart bindingangst patroon kan in relaties met borderline versterken. Dit patroon houdt in dat iemand zich verbonden voelt met een partner, maar bij de eerste tekenen van conflict of onzekerheid zich emotioneel afsluit. Het leidt tot een vicieuze cirkel van nabijheid en afstand, waardoor de relatie steeds meer gespannen raakt.
Verschillen tussen mannen en vrouwen met Borderline
Cijfers wijzen uit dat ongeveer 57% van de mensen met borderline mannen zijn, terwijl 43% vrouwen zijn. Hoewel de aandoening bij beide geslachten voorkomt, kunnen de uitingen van borderline anders zijn tussen mannen en vrouwen.
- Vrouwen met borderline: Vrouwen hebben vaak de neiging om hun emoties naar buiten te uiten, wat zich kan uiten in woede of dramatische confrontaties. Ze kunnen intense relaties hebben, maar ook vaak op zoek zijn naar bevestiging en liefde.
- Mannen met borderline: Mannen hebben vaak meer moeite met het uiten van hun emoties, en dit kan zich uiten in destructief of vermijdend gedrag. Ze kunnen bijvoorbeeld zich terugtrekken in plaats van conflicten aan te gaan, wat kan leiden tot ongezonde patronen van ontkenning of boosheid.
De Dynamiek: Wanneer het fout gaat
Relaties waarin borderline en codependency samenkomen, kunnen de eerste paar maanden intens en opwindend zijn. Er is een constante dans van emotionele nabijheid en conflict. Maar na verloop van tijd komt de emotionele uitputting en kunnen de problemen steeds ernstiger worden.
Vaak gaat het mis na 6 tot 10 maanden, wanneer de beginfase van de relatie voorbij is. De intensiteit van de emotionele reacties, gecombineerd met de diepgewortelde angst om verlaten te worden, kan het moeilijk maken voor beide partners om een gezonde balans te vinden. De grens tussen liefde en afhankelijkheid wordt steeds vager, en het risico van een destructieve dynamiek wordt groter.
Het belang van begrip en zelfzorg
Het belangrijkste in relaties met iemand die borderline heeft, is het ontwikkelen van wederzijds begrip. Borderline is geen keuze, maar een overlevingsmechanisme, vaak gevormd door trauma’s uit de jeugd. Wanneer je leert begrijpen waar je partner vandaan komt en waarom ze zo reageren, kun je de relatie op een gezondere manier sturen.
Daarnaast is zelfzorg belangrijk. Je kunt niet voor een ander zorgen als je jezelf niet eerst op de juiste manier verzorgt. Het stellen van grenzen, zowel emotioneel als fysiek, is van belang voor het behoud van je eigen welzijn.
Tips voor een gezonde relatie
- Zorg voor jezelf: Wees je bewust van je eigen behoeften en stel grenzen. Vergeet niet dat je niet de verantwoordelijkheid draagt voor de emoties van je partner.
- Communiceer helder: Conflicten kunnen escaleren door miscommunicatie. Wees altijd open en eerlijk over je gevoelens.
- Zoek ondersteuning: Therapie of begeleiding kan waardevol zijn, zowel voor jou als voor je partner.
- Zelfreflectie: Gebruik tests en hulpmiddelen om patronen te doorbreken en je emotionele reacties beter te begrijpen.
Het verschil tussen Narcisme en Borderline persoonlijkheidsstoornis
Wanneer je te maken hebt met een partner die mogelijk borderline heeft, kan het verwarrend zijn om de verschillen tussen borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) en narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) te begrijpen. Beide stoornissen vertonen enkele overeenkomsten, zoals intense emoties en moeilijkheden in relaties, maar ze zijn fundamenteel verschillend in hoe ze zich uiten en hoe ze de relatie dynamisch beïnvloeden.
Wat is Narcisme?
Narcistische persoonlijkheidsstoornis is een aandoening die wordt gekarakteriseerd door een overdreven gevoel van eigenbelang, een gebrek aan empathie en een verlangen naar bewondering en erkenning. Iemand met narcisme heeft vaak een opgeblazen zelfbeeld en verwacht dat anderen hen constant bevestigen en bewonderen. Ze kunnen zich superiorer voelen dan anderen, waardoor ze de behoeften van anderen negeren of uitbuiten om hun eigen ego te versterken.
Wat is Borderline?
Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) daarentegen is meer gericht op emotionele instabiliteit, impulsiviteit en een extreem gevoel van verlatingsangst. Mensen met borderline hebben vaak moeite met het reguleren van hun emoties en kunnen last hebben van een verstoord zelfbeeld. Ze ervaren relaties vaak als intens en onvoorspelbaar, met snelle wisselingen tussen idealiseren en devalueren van hun partner. Wat hen onderscheidt van narcisten is dat de drijfveren niet komen uit een verlangen naar superioriteit, maar uit diepe angst om verlaten of afgewezen te worden.
Belangrijkste verschillen tussen Narcisme en Borderline
- Zelfbeeld en behoefte aan bevestiging
- Narcisme: Mensen met narcistische trekken hebben een overdreven gevoel van eigenwaarde en willen bewondering en bevestiging van anderen om hun fragiele zelfbeeld te beschermen.
- Borderline: Iemand met borderline heeft vaak een instabiel of verward zelfbeeld en is constant op zoek naar bevestiging om gevoelens van onzekerheid of leegte te vullen. Hun gevoelens van eigenwaarde fluctueren vaak, afhankelijk van de goedkeuring van anderen.
- Emotionele Reacties
- Narcisme: Narcisten kunnen moeilijk empathie tonen en hebben de neiging om zich onverschillig of zelfs koud te gedragen wanneer anderen in hun omgeving lijden.
- Borderline: Borderliners ervaren intense emoties die vaak niet in verhouding staan tot de situatie. Ze kunnen plotselinge stemmingswisselingen doormaken en zijn gevoelig voor afwijzing. Deze emoties worden vaak overgedramatiseerd als reactie op hun diepe verlatingsangst.
- Relaties en Intimiteit
- Narcisme: Relaties met narcisten draaien vaak om controle en macht. Ze kunnen hun partner gebruiken om hun eigen ego te versterken, maar tonen vaak weinig interesse in echte intimiteit of verbondenheid.
- Borderline: Mensen met borderline zoeken intense, liefdevolle relaties, maar ze hebben moeite met stabiliteit. Ze kunnen een partner idealiseren en daarna weer devalueren als ze zich afgewezen of gekwetst voelen.
- Angst en Verdriet
- Narcisme: Narcisten kunnen kwetsbaar zijn voor kritiek, maar in plaats van verdriet of angst te ervaren, reageren ze vaak met woede of minachting.
- Borderline: Mensen met borderline voelen diepe angst voor afwijzing en verlaten worden. Ze ervaren intense gevoelens van verdriet, leegte en verlies, die vaak hun emotionele reacties en relaties beïnvloeden.
- Behandeling en Zelfreflectie
- Narcisme: Narcisten hebben vaak moeite om hun problemen in te zien. Ze zijn minder geneigd om therapie of zelfreflectie te zoeken, omdat ze geloven dat zijzelf het probleem niet zijn.
- Borderline: Mensen met borderline zijn zich vaak wel bewust van hun problemen en kunnen open staan voor behandeling. Therapie kan effectief zijn om te helpen bij het reguleren van emoties en het verbeteren van relaties.
Wat dit betekent voor jou als partner
- Als je partner borderline heeft: Het kan belangrijk zijn om geduld en empathie te tonen. Er zal veel nodig zijn om de emotionele wisselvalligheid te begrijpen, maar door steun en therapie kan de relatie verbeteren. Het stellen van duidelijke grenzen is cruciaal om uit destructieve patronen te breken.
- Als je partner narcistisch is: De relatie kan veel meer egocentrisch zijn, waarin je partner de controle zoekt en zichzelf belangrijker maakt dan de behoeften van de ander. Het kan moeilijk zijn om uit een relatie met een narcist te stappen, omdat ze vaak manipulatief zijn en de schuld bij anderen leggen voor hun eigen problemen.
De dynamiek in relaties met Borderline
Relaties met iemand die borderline heeft, kunnen intense en vaak verwarrende ervaringen zijn. Er is veel vuurwerk, wat zowel goed als slecht kan zijn. De partner met borderline kan zich snel intens verbonden voelen, maar net zo snel in onzekerheid of boosheid vervallen wanneer zij zich niet veilig of geliefd voelen. In het begin van een relatie kan dit aanvoelen als de ultieme romantiek – vol passie en verlangen. Echter, na verloop van tijd kunnen de onderliggende dynamieken zichtbaar worden, vooral als de partner met borderline niet de emotionele ondersteuning krijgt die ze nodig hebben of als er misverstanden optreden.
Waarom het vaak fout loopt
Het moment waarop de relatie vaak gaat schuren, is wanneer er een discrepantie ontstaat tussen de behoeften van de borderliner en die van hun partner. De intensiteit die de borderliner zoekt, kan de partner overspoelen, terwijl de behoefte aan nabijheid kan veranderen in een uitbarsting van woede of verdriet wanneer de ander niet reageert op de gewenste manier. Zonder juiste ondersteuning of duidelijke grenzen kunnen deze relaties destructief worden, maar met de juiste aanpak kunnen ze ook helend en groeiend zijn.
Samen leven, samen leren
Relaties met mensen die BPS hebben zijn onmiskenbaar intens en uitdagend, maar met geduld, begrip en de bereidheid om je eigen grenzen te bewaken, kunnen ze ook waardevol zijn. Het belangrijkste is om te werken aan je eigen gezondheid en balans, terwijl je begrijpt dat de emotionele reacties van je partner niet persoonlijk zijn. Door samen te leren en door bewust te kiezen voor de relatie kun je de uitdagingen van deze complexe dynamiek overwinnen. Er is altijd hoop, mits beide partijen bereid zijn om te groeien en samen te werken aan een gezonde, gebalanceerde relatie.
Bedankt voor het lezen, en ik wens je veel succes op je reis naar meer verbondenheid en liefde in je leven.
Lees ook ons artikel over Herken vernietigende GASLIGHTING sneller en bescherm jezelf
Al meer dan 21000 abonnees op ons (reclamevrije) Youtube account!
Op ons Youtube kanaal vindt je meer dan honderd video’s op het gebied van zelfontwikkeling, innerlijk kind werk, kind trauma’s, codependency en narcisme.’
Volg ons ook op:
