De Innerlijke Criticus: Een diepgaande verkenning van Lars Faber’s inzichten
Hey fijne mens! Welkom terug op mijn blog als je al langer meegaat op deze reis. En als je nieuw bent, ook van harte welkom! Mijn naam is Lars Faber, 55 jaar jong, en ik wil het vandaag met je hebben over een diepgaand thema: de innerlijke criticus. Dit is een proces waar ik zelf al zo’n 20 jaar mee bezig ben en graag deel ik mijn inzichten met jou. In deze blog wil ik verder ingaan op enkele belangrijke punten die ik in de video heb genoemd en je helpen om de innerlijke criticus beter te begrijpen en te transformeren.
De innerlijke criticus begrijpen
De innerlijke criticus ontwikkelt zich al in onze kindertijd en speelt een grote rol in hoe we onszelf zien. Vaak zijn we ons niet eens bewust van deze stem, maar de impact ervan op ons zelfvertrouwen en onze beslissingen kan enorm zijn. Mijn eigen reis met de innerlijke criticus begon toen ik ontdekte hoe mijn opvoeding en omgeving mijn zelfbeeld en gedrag vormden.
De invloed van ouders en opvoeders
In mijn eigen ervaring, en door jaren van werk met anderen, heb ik geleerd dat de innerlijke criticus vaak een verlengstuk is van de stemmen van onze ouders en andere invloedrijke volwassenen in ons leven. Hun kritiek, verwachtingen en overtuigingen zijn diep geworteld in onze psyche en kunnen doorwerken in ons volwassen leven. Het is pas wanneer we bewust worden van deze invloed, dat we stappen kunnen zetten om onze innerlijke dialoog te veranderen.
De innerlijke criticus als schaduwvechter
De term ‘schaduwvechter’ verwijst naar de schaduwzijde van de innerlijke criticus, die ons vaak op een destructieve manier beschermt. Deze innerlijke stem heeft geleerd om ons te behoeden voor pijn, maar de methoden die hij gebruikt, zijn vaak schadelijk en beperken ons potentieel. Het vergt moed en bewustzijn om deze schaduwvechter te herkennen en aan te pakken.
Wat als je innerlijke criticus achter het stuur zit van jouw bus?
In ons dagelijks leven merken we vaak niet eens wie onze bus bestuurt. Als je innerlijke criticus achter het stuur zit, neem je beslissingen op basis van angst, schuld en schaamte. Je perfectionist, drammer en pusher – allemaal teamleden van de innerlijke criticus – zullen proberen het stuur over te nemen en ons van ons pad af te leiden. Door bewust te worden van wie jouw bus bestuurt, kun je leren om weer controle te nemen over je leven.
De innerlijke criticus in actie: de “Ik mag niet…” zinnetjes
Eén van de herkenbaarste manieren waarop de innerlijke criticus naar voren komt, is in de vorm van beperkende zinnen die we vaak tegen onszelf zeggen. Hier zijn enkele voorbeelden:
- “Ik mag niet gek doen.”
- “Ik mag niet opvallen.”
- “Ik mag geen fouten maken.”
- “Ik mag niet mijn ware gevoelens tonen.”
Deze zinnen klinken misschien bekend in de oren. Ze weerspiegelen de strenge overtuigingen die we hebben geïnternaliseerd en vertellen ons wat we wel en niet mogen doen. Dit zijn vaak regels die we als kind hebben geleerd om ons aan te passen en aan de verwachtingen van anderen te voldoen. Deze regels zijn ons beschermingsmechanisme geworden, maar ze beperken ons tegelijkertijd.
Dit artikel over jeugdtrauma liever op een ander moment lezen?
Heb je geen tijd of zin om nu een half uur te zitten lezen dan kan ik het artikel in PDF naar je toe sturen als je wilt.
Bekijk je liever de YouTube video?
Of luisteren via Spotify?
De drie aspecten van de innerlijke criticus
In mijn werk heb ik ontdekt dat de innerlijke criticus een complex van drie aspecten omvat:
- Wat je niet van jezelf mag: De innerlijke criticus maakt strenge regels voor onszelf, die aangeven wat we niet mogen doen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je niet te luid mag zijn, niet mag falen of niet je ware gevoelens mag tonen.
- Wat je van jezelf moet: De innerlijke criticus dicteert wat je voortdurend van jezelf moet. Je moet bijvoorbeeld altijd aardig zijn, hard werken, of anderen tevreden stellen. Dit kan je dwingen tot perfectionisme en overwerken.
- Wat je van jezelf vindt: De innerlijke criticus vormt uiteindelijk je overtuigingen over jezelf. Hij voedt negatieve overtuigingen zoals “Ik ben niet goed genoeg”, “Ik ben dom”, of “Ik ben een slecht mens”.
Het begrijpen van de innerlijke criticus, doe ik vaak beschrijf met behulp van een bijzondere kaart.
Deze kaart, speciaal ontworpen om ons innerlijke landschap weer te geven, is een krachtige visuele gids voor de delen van onze psyche die we vaak niet zien. Op deze kaart staat het “pijn mijnenveld” centraal, dat de gebieden van diepgewortelde kwetsuren symboliseert. Dit is een plek waar de negatieve overtuigingen hun wortels hebben, overtuigingen die zich als een besmettingshaard door ons innerlijke landschap verspreiden.
Je vindt ook de “automatische piloot” op de kaart, die de routines en gewoonten representeert waarin we vaak vastzitten. We leven zo vaak op de automatische piloot, geleid door onbewuste patronen die de innerlijke criticus gebruiken om ons te beperken.
En dan is er nog de “kernverwonding”, een diepere laag van pijn die in de loop van de tijd is ontstaan door onverwerkte ervaringen en onvervulde behoeften. De innerlijke criticus speelt hier vaak een grote rol in, omdat hij ontstaan is als een beschermmechanisme, gevormd door deze verwondingen en het verlangen naar veiligheid.
Door deze kaart te gebruiken, kunnen we navigeren door de lagen van onze psyche en de innerlijke criticus leren herkennen. Het stelt ons in staat om de complexiteit van deze innerlijke krachten te begrijpen en bewuster om te gaan met de manier waarop ze ons dagelijks leven beïnvloeden
Download hier de schatkaart van de Ziel
Om alle details goed te kunnen zien kun je hier de hoge resolutie (hoge kwaliteit afbeelding) van de schatkaart downloaden.
De Relatie tussen het Innerlijke Kind en de Innerlijke Criticus
In mijn werk met voice dialogue en psychologie heb ik ontdekt dat de innerlijke criticus vaak nauw verbonden is met ons innerlijke kind. Deze stem probeert het innerlijke kind te beschermen tegen pijnlijke ervaringen, maar verhardt vaak de muren van negatieve overtuigingen die we als kind hebben opgebouwd. Het begrijpen van deze relatie is een belangrijke stap in het doorbreken van destructieve patronen.
Vijf basiswaarden van liefde in het gezin. Deze waarden zijn:
- Verbinding: Een gevoel van verbondenheid en het ervaren van diepe relaties met de mensen om je heen.
- Vertrouwen: Het gevoel van veiligheid dat voortkomt uit het vertrouwen in jezelf en in anderen, met name je naasten.
- Respect: Waardering en erkenning van de eigen waarde en die van anderen, en het behandelen van elkaar met waardigheid.
- Eerlijkheid: Het consistent zijn in waarheid en integriteit, en het communiceren zonder bedrog of misleiding.
- Rechtvaardigheid: Het streven naar eerlijkheid en gelijkheid in de manier waarop we met anderen omgaan, zodat iedereen op dezelfde manier wordt behandeld.
Deze waarden vormen de kern van een liefdevolle gezinsomgeving en zijn essentieel voor het cultiveren van een gezonde innerlijke wereld.
Voorbeelden van de Innerlijke Criticus in Actie
In mijn video noemde ik enkele manieren waarop de innerlijke criticus ons dagelijks leven kan beïnvloeden. Denk aan uitstelgedrag, zelfkritiek en sociale angst. Vaak herkennen we deze patronen pas later, maar met oefening en bewustwording kunnen we leren om ze sneller op te merken en aan te pakken.
De innerlijke criticus kan zich in verschillende situaties manifesteren, zoals:
- Werk: Je hebt last van uitstelgedrag uit angst voor kritiek op je werk.
- Sociale Situaties: Je voelt je onzeker en nerveus in sociale situaties uit angst voor afwijzing.
- Creativiteit: Je censureert jezelf voortdurend bij creatieve projecten, omdat je bang bent dat je niet goed genoeg bent.
- Relaties: Je blijft vastzitten in giftige relaties omdat je denkt dat je geen betere verdient.
Kenmerken van de innerlijke criticus
- Perfectionisme: De innerlijke criticus streeft naar onrealistische perfectie, waardoor elke fout als een grote mislukking wordt gezien.
- Vergelijking met anderen: Het voortdurend vergelijken van jezelf met anderen, waarbij je tekortkomingen worden uitvergroot.
- Schaamte en schuldgevoelens: Het gevoel dat je nooit goed genoeg bent en dat je altijd tekortschiet.
- Zelfsabotage: Het belemmeren van je eigen succes door jezelf te ondermijnen, vaak onbewust.
- Angst en onzekerheid: Continu twijfelen aan je eigen kunnen en je eigen waarde.
De kritische stem erkennen
Het herkennen van de innerlijke criticus als een aparte stem, in plaats van te geloven dat het je eigen realistische zelfreflectie is, is een belangrijke stap. Deze stem lijkt zo verweven met onszelf dat we vaak niet beseffen hoe diep deze is geïnternaliseerd. De innerlijke criticus komt vaak naar voren als negatieve gedachten die ons zelfvertrouwen ondermijnen, zoals “Je bent niet goed genoeg”, “Je kunt het beter niet proberen” of “Niemand houdt van je”.
Om deze stem te herkennen, is het goed om bewust te worden van onze gedachtenpatronen. Door aandacht te besteden aan deze negatieve zelfpraat kunnen we leren om de innerlijke criticus te onderscheiden van ons echte zelf. Dit bewustzijn creëert een ruimte waarin we niet automatisch reageren op de kritische stem, maar in plaats daarvan kunnen kiezen om er niet naar te luisteren of het uit te dagen.
Transformeer de Innerlijke Criticus
In mijn video deelde ik enkele van mijn belangrijkste strategieën om de innerlijke criticus te transformeren:
- Grenzen Stellen: Het is van vitaal belang om grenzen te stellen en de innerlijke criticus niet toe te staan de leiding over ons leven te nemen.
- Empathie: Zelfcompassie is essentieel in het omgaan met de innerlijke criticus. We moeten onszelf behandelen zoals we een goede vriend zouden behandelen.
- Bewustwording: Het vergroten van het bewustzijn van onze gedachten en overtuigingen helpt ons om patronen te herkennen en te veranderen.
- Vergeving en Liefde: Het cultiveren van vergeving en liefde, zowel voor onszelf als voor anderen, helpt ons om de negatieve invloed van de innerlijke criticus te verminderen.
Luister, om jezelf te bevrijden van die innerlijke criticus, moet je echt leren om je boosheid los te laten. Soms betekent dat letterlijk schreeuwen in een kussen of iets anders waarmee je die onderdrukte woede eruit kunt krijgen. En je moet ook grenzen leren stellen aan die innerlijke criticus. Laat hem niet meer achter het stuur zitten!
Mindfulness is ook cruciaal. Neem de tijd om bewust te ademen en echt aanwezig te zijn in het moment. Zo word je je bewust van die stem en leer je hem onder controle te krijgen.
Afsluitende Gedachten
Ik geloof dat we allemaal de innerlijke criticus kunnen transformeren van een destructieve kracht naar een bondgenoot die ons helpt groeien. Het is een reis van zelfontdekking, waarbij we leren om met meer liefde en compassie naar onszelf te kijken. Ik nodig je uit om deze reis met mij te maken en te ontdekken hoe we samen de kracht van de innerlijke criticus kunnen omarmen voor een leven vol vreugde, vrijheid en innerlijke vrede.
Lees ook ons artikel over complex jeugdtrauma
Al meer dan 16000 abonnees op ons (reclamevrije) Youtube account!
Op ons Youtube kanaal vindt je meer dan honderd video’s op het gebied van zelfontwikkeling, innerlijk kind werk, kind trauma’s, codependency en narcisme.’
